Tegenstellingen los je bij voorkeur op in een goed gesprek. Met een dialoog waarin beide partijen hun zienswijzen etaleren, evenals hun mogelijkheden en onmogelijkheden, om zo tot een oplossing te komen die beide partijen een meerwaarde biedt. Dat lukt niet altijd. Vaker niet dan wel zelfs. Als dat niet lukt, kun je in een conflict terecht komen. Ga een dergelijk conflict dan niet aan alsof het je laatste gevecht is. Doe je dat toch dan houd je onvoldoende rekening met hoe het verder moet als het gevecht voorbij is. Door er met volle kracht in te gaan maak je namelijk veel meer kapot dan nodig is en kost het je veel te veel.

Dit gaat enerzijds over wat je je tegenstander aandoet of wilt aandoen. Als je er met alles wat je hebt, ingaat, ben je namelijk geneigd je tegenstander onnodig hard te raken, zo niet voorgoed uit te schakelen. Als je zoiets doet, roept dat heftige reacties op bij die ander en diens medestanders. Nu al of in de toekomst, wanneer die anderen zich hebben hersteld. Zo maak je van tegenstanders gezworen vijanden, terwijl de kans groot is dat je later weer met hen te maken krijgt. Een oefening in nodeloze vervreemding en desintegratie dus, een absoluut onnodige oefening ook. Veel te hard uithalen zie je overigens verrassend vaak – maar niet uitsluitend – bij mensen die zichzelf juist als vredelievend beschouwen, maar toch in een gevecht verzeild raken. Zulke mensen hebben ook niet geleerd om goed te vechten. Dat zie je bijvoorbeeld vaak in de zorg en het sociale werk, alsook bij de universiteiten en de overheid.

Anderzijds houdt een gevecht zo aangaan in dat je een en ander benadert als een zaak van alles-of-niets. Dat betekent dat je wel heel oneconomisch omgaat met de middelen die je tot je beschikking hebt. Het gevolg kan dan zijn dat je in een beklagenswaardige toestand uit zo’n gevecht komt, ook al heb je gewonnen. Je hebt zodoende domweg te grote verliezen geleden. Een Pyrrhusoverwinning dus.

Pyrrhus (319 – 272 voor Christus) was een koning van Epirus, een gebied in het huidige Griekenland en Albanië, in een wel heel roerige tijd. Hij overwon de Romeinen in twee veldslagen, maar leed daarbij zulke grote verliezen dat de Griekse historicus Plutarchus gemeld zou hebben dat nog zo’n slag winnen het einde zou inhouden.

Het is dan ook zaak alvorens een eventueel gevecht aan te gaan voor jezelf helder te krijgen hoe het zal zijn als dat gevecht achter de rug is. Nu is de toekomst voorspellen een hachelijke onderneming. Wat je echter wel kunt doen is scenario’s maken voor de verschillende uitkomsten, zoals winst, verlies en een onbesliste uitkomst. Van daaruit kun je dan een lijstje opstellen van wat er voor elk van die mogelijkheden nodig is om verder te kunnen. Op grond daarvan kun je vervolgens bepalen wat je wel en wat je beslist niet moet doen als je het gevecht aangaat.

Te grote verliezen leiden om te overwinnen is helaas een vrij algemeen verschijnsel. Zeker als je het algemener maakt: te veel investeren in iets waarvan je kunt weten dat het uiteindelijk alleen maar dood kan lopen. In een relatie bijvoorbeeld. Of in een klant.