Blijf jezelf klinkt ongetwijfeld heel bekend. Een wel heel algemene regel trouwens. Volgens ons betekent het onder andere: doe vooral die dingen die eraan bijdragen dat je verwezenlijkt wat voor jouw belangrijk is. Zonder dingen te doen die je absoluut niet wilt of van jezelf helemaal niet mag. Geen activiteiten dus die duidelijk ingaan tegen je eigen waarden en overtuigingen. Natuurlijk, dat is geen regel die universeel geldig is. Er zijn altijd uitzonderingen. Nood die wet breekt bijvoorbeeld. Maar doe dat niet zomaar en maak er in ieder geval geen gewoonte van.
Dit betekent trouwens niet dat je alleen maar bezig kan zijn met wat je graag doet. Zo zit het leven niet in elkaar. Waar het om gaat, is dat je voldoende activiteiten ontplooit die je dag in ieder geval de moeite waard maken. Dat houdt ook in dat je datgene doet wat je weliswaar op zichzelf minder leuk vindt, maar waarvan je weet dat je het wel moet doen om daar te komen waar je wilt zijn. Jezelf blijven gaat verder ook over niet te veel bezig zijn met bezigheden die ver onder je niveau liggen of je niet interesseren. Ook de zin en de betekenis van wat je wel braaf maar niet graag doet, moet je dus helder voor ogen staan.
Positiever geformuleerd houdt jezelf blijven in dat je integer blijft. Uit één stuk dus en niet nodeloos oneerlijk. Alsook dat je – als dat nodig is – je eigen waarheid spreekt en die ook met de nodige moed en kracht over het voetlicht brengt. Zonder jezelf te overschreeuwen of agressief en kwaad te worden overigens.
Jezelf blijven betekent verder dat je in de eerste plaats bezig bent met zaken die jij de moeite waard vindt. Die althans niet uit het oog verliest. Alsook dat je je eigen behoeften en belangen voldoende serieus neemt en deze, zo nodig, communiceert en verdedigt. Trouw zijn dus aan je eigen persoonlijke reden van bestaan, aan waarom je er bent. Zo ben je ook je eigen gids, omdat je doet wat je je voorneemt. Dan kan het dus zomaar gebeuren dat je uitkomt waar je je voorgesteld hebt dat je wilde zijn. En waarom zou dat niet een gelukkig bestaan kunnen inhouden? Zeg het maar. Wat jij wilt.
Jezelf blijven is ook een kwestie van zelfrespect en een goed gevoel van eigenwaarde. Dit klinkt misschien allemaal vanzelfsprekend, maar zelfrespect en je gevoel van eigenwaarde gaan maar al te gemakkelijk kopje onder. Omdat je alles heel goed wilt doen bijvoorbeeld. Of omdat je aardig wilt zijn en onenigheid wilt voorkomen, dan wel er zo graag bij wilt horen. Zelfrespect en eigenwaarde vereisen dan ook enige waakzaamheid van je. Af en toe even gaan kijken of alles nog goed gaat.
Is dit alles je misschien wat al te egocentrisch? Te veel ik? Besef dan dat ook jouw gedrag besmettelijk is en dat anderen je zomaar als model kunnen gebruiken. Wat wil je dan dat ze van je overnemen? En wat zeker niet? Ook de antwoorden op deze vragen geven je belangrijke vingerwijzingen. Over wie je wilt zijn. Over wat je wel en niet moet doen dus.
Kun je trouwens ook niet jezelf blijven? Ja, dat kan heel goed. Je kunt wat je belangrijk, waardevol en plezierig vindt en wat je aan de wereld bij wilt dragen maar al te gemakkelijk uit het oog verliezen. Dat heeft ook zo zijn beloningen. Erbij horen, de lieve vrede en aardig worden gevonden, dat is immers allemaal niet niets.
Maar ja, dat leidt wel al vrij snel tot een zelf verkozen verbanning naar een bleek bestaan zonder veel gevoel. We hebben het dan over een toestand van ernstige vervreemding, de maintenance stage of Selye’s general adaptation syndrome (GAS). Stress!
Hans Selye (1907 –1982) – spreek uit: sjei-je.
Een Hongaarse naam – was een Oostenrijks-Canadese endocrinoloog van Hongaarse afkomst. Hij introduceerde het begrip stress in deze context en onderzocht met uiterst onaangename experimenten de fysiologische basis ervan. Hij werkte vanuit zijn ideeën over stress ook als consultant voor de tabaksindustrie.
Volhard je daar maar lang genoeg in, dan kun je zelfs in de volgende fase van Selye’s GAS terechtkomen, de breakdown of in onze woorden de decompensatiefase. Je kunt dan niet meer functioneren in de situatie die je ertoe bracht niet jezelf te zijn. Met je klachten – en dan kan het gaan om een burn-out of invaliderende lichamelijke klachten – onttrek je je daaraan. Eindelijk vrij dus. Maar tegen wat voor kosten?
Alle reden dus om wel jezelf te blijven en na te streven wat jij de moeite waard en plezierig vindt op een manier waar ook de anderen wel bij varen. Zo word je gelukkiger, aantrekkelijker en effectiever. Charismatischer ook. En dan lukt er ook nog veel meer.
Tja, zo eenvoudig is het.