Als je tot meer wijsheid wilt komen moet je je niet laten afschrikken door moeilijkheden. Moeilijkheden vormen juist de logische weg naar persoonlijke groei en ontwikkeling. Iets moeilijks oplossen is immers per definitie leerzaam en van alleen maar gemakkelijke dingen doen leer je niet veel. Ga moeilijkheden dus niet uit de weg, maar verwelkom ze voor wat ze zijn: gelegenheden om je te ontwikkelen.

Bovendien, heb jij ook niet gemerkt dat veel moeilijkheden bij nader inzien minder onoplosbaar waren dan ze zich aan je voordeden? Kwam dat misschien door hoe jij die moeilijkheden waarnam? Deed je dat soms vanuit onzekerheid of angst? Hield je er ook geen rekening mee dat de toekomst allerlei mogelijkheden zou kunnen bieden? Hoe dan ook, vaak ging zoiets achteraf toch gemakkelijker dan je dacht.

Het parool hierbij is telkens: doe alles stap voor stap en maak je niet druk over waar je nog niet bent. Probeer ook niet greep te krijgen op wat er nog niet is. Laat bij voorbaat los. Het helpt ook er op te vertrouwen dat oplossingen vanzelf wel komen wanneer je ze nodig hebt en je er klaar voor bent. Zo voorkom je dat je jezelf onnodig verlamt.

Een ander punt is dat een moeilijkheid niet altijd iets is wat jij volledig hoeft te slopen en op te ruimen. Een dergelijke benadering valt zelfs vaak af te raden. Je aan de verstorende invloed van de moeilijkheid onttrekken is vaak al ruimschoots voldoende. Ofwel door je van die invloed af te schermen, ofwel door die invloed met een relatief eenvoudige ingreep minder verstorend te maken, ofwel door die moeilijkheid te omzeilen. De kortste weg tussen twee punten is nu eenmaal meestal niet een rechte lijn, zeker niet in moeilijk terrein. Het is evenmin de beste weg. Laat staan de mooiste.

Een moeilijkheid oplossen levert je soms ook een methode op, die je later nog veel vaker met goed gevolg in kunt zetten. Zo kan een probleem oplossen van een middel een doel op zichzelf worden. Je ontwikkelt in dat geval een methode. Die methode kan zelfs zo werkzaam zijn dat zij voor veel anderen ook de moeite waard is. Zo kan je oplossing een eigen leven gaan leiden.

De moeilijkheden overwinnen die zich aan jou voordoen, is jouw aangewezen route om verder te komen en te leren. Het maakt je ook sterker, sterker in ieder geval dan mensen die dergelijke beproevingen uit de weg gaan. Je wordt er namelijk beter in problemen te analyseren, definieert ze niet bij voorbaat als onoplosbaar en traint jezelf in allerlei aanpakken om tot oplossingen te komen. In ieder geval laat je je niet zomaar uit het veld slaan. Zo ben je als een boom die langere en sterkere wortels ontwikkelt doordat hij altijd in de wind staat.

Twijfel of je een moeilijkheid kunt overwinnen kan ook berusten op allerlei improductieve zienswijzen. Zo zijn er de ideeën dat je het toch niet kunt en iemand anders het voor je moet oplossen. Dat je geen fouten mag maken ook. Of dat falen onoverkomelijk is. Klinkt dat bekend? Dan is het zaak het improductieve karakter van die zienswijzen goed tot je door te laten dringen. Om te beginnen kun je meer dan je denkt of durft te denken. Een kwestie van zelfvertrouwen ook. Verder zijn mislukkingen en fouten maken onvermijdelijk. Fouten maken hoort er domweg bij. Geen fouten willen maken is je laten regeren door angst en dat werkt verlammend. Dan kan het zover komen dat je bij voorbaat plat op de grond gaat liggen om maar niet te vallen. En ja, soms is het inderdaad handiger bepaalde moeilijkheden aan specialisten over te laten en om hulp te vragen. Je kiezen vullen kun je inderdaad beter door een tandarts laten doen.

Als gezegd, fouten maken en falen hoeven helemaal niet het einde van het verhaal te zijn. In tegendeel zelfs. Fouten en mislukkingen zijn er juist om van te leren. Een fout maken biedt je immers een uitmuntende gelegenheid om uit te vinden hoe het dan wel moet. Fouten maken om wijzer te worden dus!