Segmenteren



De wereld is te groot om in een keer te bevatten. Hoe kun je hier toch mee omgaan en er je weg in vinden?

In zijn Principles of Psychology geeft William James een beeldende uitweiding over wat de werkelijke wereld allemaal inhoudt: de algehele som van alles wat er nu is en gebeurt, en dan houdt hij het nog bij onze eigen planeet, de aarde. Vervolgens vraagt hij zich af wat je met een dergelijke som kunt. Wat zou dat inhouden? Kun je je zoiets voorstellen? Nee dus. Hoe we dat dan wel aanpakken? We segmenteren alles. We breken het op in stukjes:

‘… we break it: we break it into histories, and we break it into arts, and we break it into sciences; and then we begin to feel at home. We make ten thousand separate serial orders of it. On any one of these, we may react as if the rest did not exist.’

De serial orders van William James laten zich vertalen in de vaste procedures om een en ander af te handelen. Kortom, de wereld als een serie behapbare brokken. Wijsheid wordt dan telkens het meest geschikte brok selecteren, om dat vervolgens zo goed mogelijk af te handelen. Alsof je de juiste schoenen aantrekt voor de gelegenheid in kwestie. Al kun je daar dus zoals Imelda Marcos ook in doorschieten. Wat ons betreft voorkom je dat door te kiezen voor het meest aangename brok wat ook bijdraagt aan je omgeving.

Je werkelijkheid van dat moment, je wereld, wordt zo in de woorden van Wittgenstein’s eerste zin van zijn Tractatus Logico-Philosophicus tot alles wat het geval is. En wat het geval is, is het stuk dat je toe-valt, dat zich voor-doet en zich hier en nu afspeelt, ook al neem je je verleden mee en betrek je het ook op je toekomst. En dan maar hopen dat je dat stuk kunt spelen, dat je over het juiste repertoire beschikt om het inderdaad als een behapbare brok te verteren. Overigens kun je ook kiezen voor een ander stuk. Wijsheid dus, andermaal.

Je moet de wereld ook wel als een serie behapbare brokjes aanpakken. Je hebt op dit punt immers geen keuze. Een en ander heeft zich nu eenmaal zo ontwikkeld, ook evolutionair, ver voordat je was geboren, ver voordat er sprake was van mensen zelfs. Je hebt zo je beperkingen in wat je wel en niet kunt. De capaciteit van je zintuigen en je bewustzijn is nu eenmaal zo gering dat je je maar met één ding tegelijk ten volle bezig kunt houden. Hetzelfde geldt voor je bewegingsapparaat, je motoriek. Zoals onze moeder en grootmoeder placht te zeggen als ze iets niet meteen ging doen: ‘Ik heb maar twee handen.’ Je handen zo goed mogelijk inzetten en gebruiken is dan een kwestie van alledaagse wijsheid.

Recent Comments