In ons blog “Vervreemding” hebben we aangegeven wat vervreemding allemaal kan inhouden en in ons blog “Vervreemding & stress” waarom we kiezen voor de term vervreemding en niet voor de term stress. Nu de volgende stap. Wij vatten vervreemding en de eventuele psychische en lichamelijke klachten die daaruit voortvloeien op als signalen. Hoewel mensen erg verschillen als het om vervreemding gaat, signaleert vervreemding voor een ieder dat er kennelijk iets mis is. Vervreemding opmerken kun je dan ook gebruiken als een ingang om te bepalen wat er misgaat, zodat je daarna tot verbeteringen kunt komen. Daartoe moet je dat signaal dan uiteraard wel als zodanig herkennen.

Dit geldt in de eerste plaats voor je eigen vervreemding. Bewust worden van je eigen vervreemding klinkt triviaal, maar het gebeurt maar al te vaak dat je je eigen vervreemding niet als zodanig opmerkt. Het is dan ook van belang dat je van tijd tot tijd een monitoring moment inlast en je afvraagt hoe het met je is op dit punt.

Ook de vervreemding van je naasten kun je gemakkelijk over het hoofd zien. Daarom is het zaak van tijd tot tijd welbewust meer aandacht aan hen te besteden, zeker als ze het heel druk hebben of als ze kennelijk uit hun gewone doen zijn. Dat begint met goed observeren en nagaan hoe het met de ander is en hoe die zich voelt. Dat kan aanleiding zijn om te vragen wat er aan de hand is.

Dit alles geldt in grote lijnen allemaal ook voor vervreemding in organisaties. Zo kan veel vervreemding in een organisatie of een afdeling daarvan op serieuze misstanden wijzen, waardoor er daar ook allerlei andere dingen misgaan. Dit kan bijvoorbeeld ook aanleiding geven tot een hoog ziekteverzuim en verloop. Als ergens veel vervreemding voorkomt, is dat dan ook een goede aanleiding om te bepalen wat er daar nu eigenlijk aan de hand is. Vervolgens kun je nagaan wat eraan valt te doen en kun je daadwerkelijk daarin ingrijpen. De signaalwaarde van vervreemding gaat uiteraard verloren als je klachten op dit punt niet serieus neemt of niet gelooft. In organisaties komt dat trouwens nogal eens voor. In zo’n geval ontneem je jezelf als organisatie een goede mogelijkheid om met je mensen in gesprek te komen.

Wat is er simpeler dan naar aanleiding van vervreemding je even in jezelf of een ander te verdiepen, dan wel met iemand, een team of een afdeling te gaan praten. Zo kun je vervolgens (samen) nagaan wat er aan de hand is en hoe het beter kan.